Burak (Beta L.) – rodzaj roślin należący do rodziny szarłatowatych (dawniej w wyodrębnianych osobno komosowatych). Obejmuje 12 gatunków[3] występujących w basenie Morza Śródziemnego[4] – w południowej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, poza tym niektórzy przedstawiciele zostali szeroko rozpowszechnieni na świecie[5]. W naturze przedstawiciele rodzaju rosną w miejscach kamienistych oraz na terenach ruderalnych. Szereg odmian uprawnych uzyskanych z buraka zwyczajnego to popularne warzywa
Systematyka[1] | |
Domena | eukarionty |
Królestwo | rośliny |
Klad | rośliny naczyniowe |
Klad | rośliny nasienne |
Klasa | okrytonasienne |
Rząd | goździkowce |
Rodzina | szarłatowate |
Rodzaj | burak |
Buraki pochodzą z Bliskiego Wschodu. Istnieje wiele ich odmian, na początku były to rośliny dzikie, dopiero później człowiek zorientował się, że są nie tylko jadalne, ale i smaczne.
Wśród odmian buraków wyróżnia się przede wszystkim buraki liściowe, czyli popularną botwinkę, a także tradycyjne buraki korzeniowe. Wyróżnia się także buraki cukrowe, które wykorzystuje się do produkcji białego cukru i buraki pastewne, służące do karmienia zwierząt.
Buraki nie zawierają dużej ilości żelaza (zaledwie 1,7 mg w 100 g produktu), ale są idealnym środkiem krwiotwórczym. Dodatkowo buraki mogą zapobiegać anemii. Niektórzy twierdzą, że buraki wspomagają leczenie białaczki.
Grupa barwników, które zawierają buraki to bardzo mocne przeciwutleniacze, które powodują, że tlen jest znacznie lepiej przyswajany przez komórki. Dlatego lekarze uważają, że buraki wpływają bardzo pozytywnie na układ krwionośny.
Innym składnikiem, który w dużych ilościach zawierają buraki, jest kwas foliowy. Jest to kwas, który powinna zażywać nie tylko kobieta w ciąży, ale także kobieta ją planująca. Kwas foliowy, który zawierają buraki, warunkuje właściwy rozwój płodu, a także jest czynnikiem, dzięki któremu z krwi eliminowana jest homocysteina.
Buraki mają bardzo mało kalorii – tylko 38 kcal w 100 g produktu. Jest za to bogaty w witaminy i minerały. Korzeń buraka zawiera witaminy C, B1, kwas foliowy, witaminę A oraz beta-karoten.
W burakach znajdziemy w nim również bardzo dużo różnych składników mineralnych, m.in. wapń, potas, mangan, magnez, miedź, fluor oraz sód. Zawiera również dwa rzadko występujące składniki: rubid i cez.
Kalorie i wartości odżywcze | Zawartość w 100 g | Zawartość w 136 g (1 szklanka) |
---|---|---|
Wartość energetyczna | 43,0 kcal | 58,5 kcal |
Białko | 1,61 g | 2,19 g |
Węglowodany | 9,56 g | 13,00 g |
Cukier | 6,76 g | 9,19 g |
Błonnik | 2,80 g | 3,81 g |
Tłuszcz | 0,17 g | 0,23 g |
Tłuszcze nasycone | 0,03 g | 0,04 g |
Tłuszcze jednonienasycone | 0,03 g | 0,04 g |
Tłuszcze wielonienasycone | 0,06 g | 0,08 g |
Cholesterol | 0 mg | 0 mg |