Batat luz /Egipt/
Wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas (L. Poir.) – gatunek byliny należący do rodziny powojowatych, znany pod nazwami: batat, patat, kūmara lub słodki ziemniak. Pochodzi z Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. Nie jest znany w dzikim stanie, jest natomiast popularny w uprawie w całej strefie tropikalnej.
Słodkie ziemniaki są bogate w węglowodany złożone i błonnik. Są cennym źródłem witamin i mikroelementów, takich jak witamina A, C oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B6). Bataty są także źródłem β-karotenu i polifenoli, które stanowią naturalne przeciwutleniacze. Bataty mają niski indeks glikemiczny (50)[3]. Zawierają 86 kcal na 100 g.
Właściwości odżywcze batatów związane są przede wszystkim z dużą zawartością węglowodanów, w tym skrobi, ale też sacharozy, glukozy i fruktozy, a także błonnika pokarmowego. Z danych U.S. Departmet of Agriculture (czyli amerykańskiego ministerstwa rolnictwa) wynika, że 100 gramów produktu zawiera:
● 77,28 g wody,
● 1,57 g białek,
● 0,05 g tłuszczów,
● 20,12 g węglowodanów, w tym:
o 12,65 g skrobi,
o 3,0 g błonnika,
o 2,52 g sacharozy,
o 0,96 g glukozy,
o 0,70 g fruktozy.
Zerowa praktycznie zawartość tłuszczów sprawia, że bataty, mimo dużych ilości węglowodanów, należą do produktów relatywnie niskokalorycznych – 100 gramów słodkich ziemniaków dostarcza 86 kilokalorii (359 kJ). To o 10 więcej, niż zwykłe ziemniaki, ale dla porównania można podać, że 100 gramów chleba to około 250 kcal, a czekolady – 500 kcal. Poza tym, oprócz kaloryczności, pod uwagę bierze się także inne wartości, a te przedstawiają się w przypadku batatów bardzo korzystnie.
Wartości odżywcze batatów należy rozpatrywać także pod kątem parametru, jakim jest indeks glikemiczny. Jest to wskaźnik określający wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku. W przypadku batatów IG wynosi 56, a więc o około 30 procent mniej, niż zwykłych ziemniaków po ugotowaniu. Z tego powodu bataty, są rekomendowane przez diabetologów, jako idealne rozwiązanie dla osób cierpiących na cukrzycę. Mimo, że są słodkie, badania wykazują, iż zmniejszają poziom insulinoodporności u cukrzyków – stanowią zatem doskonałą alternatywę dla zwykłych ziemniaków.
Niski indeks glikemiczny, w połączeniu z dużą zawartością cukrów prostych sprawiają, że bataty są też idealną propozycją dla sportowców o okresie okołotreningowym. Stanowią bowiem cenne źródło wolno uwalnianej energii niezbędnej do regeneracji organizmu po wysiłku.
Właściwości zdrowotne batatów związane są przede wszystkim z dużą ilością przeciwutleniaczy, takich jak beta-karoten, czy witamina C.
Jeśli chodzi o parametry szczegółowe - w 100 gramach produktu znajduje się:
- 337 mg potasu,
- 30 mg wapnia,
- 55 mg sodu,
- 61 mg żelaza,
- 25 mg magnezu,
- 47 mg fosforu,
- 2,4 mg witaminy C,
- 0,8 mg kwasu pantotenowego(witaminy B5),
- 0,55 mg niacyny (witaminy B3),
- 0,21 mg witaminy B6,
- 0,26 mg witaminy E,
- 8509 µg beta karotenu.
Znajduje to wymierne przełożenie na działanie prozdrowotne batatów na licznych polach, między innymi w profilaktyce antynowotworowej, a także leczeniu astmy i innych schorzeń.