Powrót Brukselka luz /Polska/

Kapusta warzywna brukselska, popularnie nazywana brukselką (Brassica oleracea L. var. gemmifera (DC.) Zenker) – odmiana botaniczna kapusty warzywnej^[2]. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Prawdopodobnie powstała ze skrzyżowania jarmużu i kapusty głowiastej w Belgii. Uprawiana od XVII wieku głównie w Europie Zachodniej i Północnej.

Brukselka stanowi źródło potasu, wapnia, magnezu, witaminy A, β-Karotenu, witamin z grupy B (B₁, B₂, B₃), a także najwięcej witaminy C (94 mg na 100 g) ze wszystkich kapustowatych. Zawiera również kwas foliowy, którego niedobór powoduje podwyższony poziom homocysteiny (aminokwasu, powodującego miażdzycę. Dzięki niskiej wartości energetycznej (37 kcal na 100 g) oraz wysokiej zawartości błonnika jest polecana osobom odchudzającym się

Kapusta brukselska to warzywo pochodzące z Belgii. Uprawiana była w okolicach Brukseli prawdopodobnie od około XIX wieku, choć występowała wcześniej także w innych regionach Europy. Stanowi dwuletnią roślinę należącą do rodziny kapustowatych. Jak rośnie brukselka? Zbudowana jest z długiej, grubej łodygi, która sięga nawet do metra wysokości. Pokrywają ją liczne liście o kolorze jasno- lub sinozielonym. Brukselka posiada dobrze rozwinięty system korzeniowy sięgający głęboko w glebę. Kwitnie w drugim roku życia. Jej częścią jadalną są główki liściowe.

Część specjalistów uważa, że brukselka powstała ze skrzyżowania jarmużu i kapusty głowiastej. W wielu rejonach Polski jest to roślina uprawiana i często spożywana jako składnik różnych dań. Ceniona jest nie tylko ze względu na wartości smakowe, ale również liczne składniki odżywcze i bioaktywne związki wpływające korzystnie na zdrowie. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że główki brukselki mogą mieć nie tylko zielony kolor – istnieje także brukselka fioletowa.

Brukselka właściwości zawdzięcza zawartości dużej ilości witamin, składników mineralnych oraz bioaktywnych substancji, mogących chronić zdrowie człowieka przed niektórymi chorobami. Co ważne, jest także warzywem niskokalorycznym i bogatym we włókno pokarmowe. 100 g brukselki dostarcza zaledwie 47 kcal. Zawiera pewną ilość białka oraz węglowodanów, a także śladową ilość tłuszczu. Jest natomiast bardzo cennym źródłem witamin, takich jak kwas askorbinowy oraz witamina K. Pierwszy z wymienionych związków to substancja o silnym działaniu antyoksydacyjnym, umożliwiająca neutralizowanie nadmiernych ilości wolnych rodników, które sprzyjają powstawaniu wielu chorób oraz przyspieszają procesy starzenia się. Witamina C jest także niezbędna dla syntezy kolagenu, ważnego białka budulcowego. Wpływa również korzystnie na układ odpornościowy. Witamina K z kolei to związek bardzo ważny dla prawidłowych procesów krzepnięcia krwi. Odgrywa także rolę w zachowaniu zdrowia kości czy zdrowej pracy serca. Dodatkowo w brukselce znajdziemy:

• potas – ważny dla pracy serca, mięśni czy układu nerwowego;
• wapń – niezbędny dla zdrowych kości i zębów;
• żelazo – budujące czerwony barwnik krwi;
• kwas foliowy – istotny składnik wpływający na funkcje układu nerwowego, krwiotwórczego, niezbędny dla przyszłych mam;
• witaminę B₆, H, PP.

Brukselka to warzywo kapustne należące do roślin krzyżowych. Warto wiedzieć, że wspomniana grupa roślin jest bogatym źródłem wtórnych metabolitów, a szczególnie tioglikozydów. Czyni to z nich ważny składnik diety w profilaktyce chorób nowotworowych. Obecne w brukselce glukozynolany mogą blokować i zapobiegać wczesnym etapom karcynogenezy. Wysokie spożycie warzyw krzyżowych obniża ryzyko występowania np. nowotworu prostaty, piersi czy szyjki macicy. Brukselka na raka, a raczej by zapobiec jego rozwojowi, wydaje się więc właściwą strategią. Warto wiedzieć, że glukozynolany mają także właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Dodatkowo brukselka indeks glikemiczny ma niski, dlatego jest zalecana pacjentom z insulinoopornością i cukrzycą (za wyjątkiem osób cierpiących równocześnie na schorzenia tarczycy oraz przyjmujących leki przeciwzakrzepowe).

Brukselka – jak przygotować?

 Wiele osób zniechęca się do tego warzywa ze względu na jego specyficzny, gorzki smak. Należy wiedzieć, że poprzez prawidłowe przygotowanie można go wyeliminować. Zatem co zrobić, żeby brukselka nie była gorzka? Są na to dwa sposoby. Pierwszym z nich jest mrożenie. Drugim jest gotowanie w wodzie z dodatkiem soli oraz cukru wraz z odrobiną mleka. Niezależnie od wybranej metody, gotowanie brukselki powinno odbywać się w odkrytym naczyniu. Warzywo to wrzuca się na gotującą wodę. Wystarczy zaledwie 5 minut od momentu ponownego zagotowania, by brukselka była gotowa do spożycia. Najsmaczniejsza jest podana al dente. Podczas zakupów warto sięgać po brukselki o jasnozielonym kolorze i zwartych, niewysuszonych główkach. Brukselka sezon rozpoczyna późną jesienią i trwa on aż do wczesnej wiosny. Pod różnymi postaciami dostępna jest jednak w zasadzie przez cały rok.