- białko,
- nienasycone kwasy tłuszczowe,
- witaminy z grupy B,
- magnez,
- fosfor,
- mangan,
- cynk,
- wapń,
- potas.
Arbuz, kawon (Citrullus Schrad.) – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych. Obejmuje cztery gatunki[4][5] pochodzące z pustynnych obszarów Namibii (trzy gatunki) i północnej Afryki oraz Azji południowo-zachodniej (jeden gatunek – arbuz kolokwinta C. colocynthis)[4][6]. Duże znaczenie użytkowe ze względu na soczyste, jadalne owoce ma arbuz zwyczajny C. lanatus, znany jako prawdopodobnie już udomowiony w Afryce północnej ponad 5 tysięcy lat temu[6].
Arbuzy to idealna przekąska na ciepłe dni ze względu na dużą zawartość wody, która zaspokaja nasze pragnienie. Pozytywnie wpływają na serce i mięśnie, poprawiają kondycję skóry i włosów oraz wspomagają erekcję. Duża zawartość błonnika pozwala utrzymać prawidłową masę ciała.
Arbuz zwyczajny (Citrullus lanatus) jest to roślina należąca do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Arbuzy znane są także pod nazwą kawon lub watermelon (ang.) Roślina ta pochodzi z Afryki, a aktualnie jest uprawiana na całym świecie. Arbuzy występują w ponad 1200 odmianach i są to rośliny płożące, których łodygi osiągają do 5 metrów długości. Posiadają duże zielone liście i wytwarzają pojedyncze, rurkowate kwiaty koloru żółtego lub żółtozielonego. Jadalną i zarazem największą częścią rośliny jest owoc. Składa się on z egzokarpu, który tworzy wierzchnią warstwę koloru ciemnozielonego z jaśniejszymi plamami oraz z mezokarpu, czyli miąższu. Miąższ może przyjmować barwę od ciemnoczerwonej, różowej czy pomarańczowej aż do żółtej. Owoce mogą osiągać wielkość nawet do 60 cm długości i ważyć do 5 kg (w zależności od odmiany). W miąższu znajdują się nasiona, które również przyjmują różne barwy – od białej po ciemnobrązową.
Jadalny miąższ arbuza zawiera około 92% wody i 6% cukru, pozostałą część stanowią inne składniki odżywcze: białko, błonnik, witaminy i minerały. Arbuzy są bogate w witaminę A, E i witaminy z grupy B. W miąższu znajduje się potas, miedź, żelazo, mangan, magnez, cynk oraz niewielka ilość sodu. Arbuzy charakteryzują się wysoką zawartością karotenoidów, likopenu, luteiny, zeaksantyny oraz kryptoksantyny. Wysokiej zawartości likopenu zawdzięczają czerwone zabarwienie miąższu oraz większość właściwości prozdrowotnych.
100 g arbuza dostarcza około 40 kcal do organizmu.
Dzięki zawartości likopenu arbuzy wykazują działanie przeciwzapalne. Charakteryzują się także właściwościami przeciwutleniającymi działającymi na różne komórki w organizmie. Likopen chroni komórki przed uszkodzeniem i neutralizuje wolne rodniki.
Za tę właściwość również odpowiada likopen. Badania dowodzą, że spożywanie arbuza wspomaga obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, ogranicza powstawanie płytki miażdżycowej i ogranicza sztywność tętnic, zwłaszcza u kobiet po menopauzie. Arbuz wpływa także na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zwłaszcza u osób otyłych.
Dzięki właściwościom usuwającym wolne rodniki oraz ochronnym na komórki w organizmie likopen chroni je przed uszkodzeniem i zapoczątkowaniem procesów nowotworzenia. Badania wskazują na aktywność w przypadku nowotworów prostaty i szyjki macicy.
Arbuz składa się w około 93% z wody, dlatego jego spożywanie nawadnia organizm. Dzięki tej właściwości spożywanie arbuza pozytywnie wpływa na funkcjonowanie nerek. Wysoka zawartość potasu i niska sodu również wpływają na gospodarkę elektrolitową. Arbuz spożywany w trakcie upałów pomaga zapobiec udarowi cieplnemu, redukuje pragnienie i łagodzi drażliwość.
Dzięki odpowiedniemu nawodnieniu oraz zawartości fitoskładników arbuz wspomaga regenerację mięśni po wzmożonym wysiłku fizycznym. Cyrtulina, aminokwas występujący w miąższu z arbuza, zmniejsza zmęczenie mięśni oraz wspomaga usuwanie kwasu mlekowego powstałego w mięśniach w trakcie treningu.
Badania wykazują, że likopen zawarty w arbuzie obniża symptomy astmy u dzieci, a także wspomaga reakcję organizmu na infekcje przebiegające z kaszlem.
Dzięki dużej zawartości witaminy C arbuz wspomaga syntezę kolagenu w organizmie, zwiększając tym samym elastyczność skóry i włosów. Duża zawartość witaminy C pomaga utrzymać prawidłowe funkcje błon śluzowych.
Arbuz zawiera około 40 kcal w 100 g. Przyspiesza metabolizm dzięki dużej zawartości błonnika oraz wspomaga usuwanie produktów przemiany materii z przewodu pokarmowego.
Dzięki polepszeniu przepływu krwi w naczyniach spożywanie arbuza może wspomagać erekcję.
Z pestek arbuza pozyskuje się olej. Można również stosować je jako dodatek do żywności, zagęszczacz, przyprawa czy forma dekoracji potraw. Warto wiedzieć, że pestki zaliczane są do superfoods. Zawierają one w swoim składzie:
Białko zawiera bardzo dużą ilość aminokwasów argininy i kwas glutaminowy. Pestki z arbuza polecane są dla osób uprawiających sport. Wspomagają regenerację mięśni dzięki polepszeniu ich poziomu dotlenienia. Wpływają także na zwiększenie produkcji hormonu wzrostu, który wspomaga budowanie tkanki mięśniowej. Ponadto wykazują działanie: